چاقی و راههای درمان آن:
اضافه وزن و چاقی عامل مهم خطرساز و تهدید کننده بیماریهای غیرواگیر از جمله بیماری قلبی – عروقی (سکته قلبی و مغزی)، دیابت نوع 2 و برخی سرطانها هستند.
چاقی به شرایطی گفته میشود که افزایش توده چربی بدن در اندازهای باشد که سلامت را به خطر اندازد.
وزن بدن زمانی افزایش مییابد که مقدار انرژی که از خوردن غذا به دست میآید از مقدار انرژی که با فعالیت روزمره سوزانده و مصرف میشود، بیشتر باشد. اگر مقدار افزایش وزن در حدی باشد که مقدار نمایه توده بدنی بین 29.9 تا 25 کیلوگرم بر مترمربع باشد، اضافه وزن و اگر 30 و بالاتر باشد، چاقی محسوب میشود.
علل چاقی:
عامل اصلی ازدیاد وزن و چاقی سرعت کند متابولیزم(سوخت و ساز) بدن میباشد، آیا تا بحال از خود نپرسیدهاید چرا شخصی بیشتر از شما غذا میخورد اما دچار ازدیاد وزن نمیشود در حالی که شما با کوچکترین ناپرهیزی با افزایش چشمگیر وزن روبرو میشوید؟ زمانی که سرعت متابولیزم کند باشد، بدن به جای تبدیل مواد غذایی به انرژی، آنها را به چربی تبدیل و در خود ذخیره میکند، در این حالت فرد دائما با کمبود انرژی روبروست و برای کسب انرژی تمایل به مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین مانند چای و قهوه و یا خوردن مواد غذایی بیشتر بخصوص مواد قندی و شیرین دارد. چرا که مواد شیرین سریعا باعث افزایش قند خون و انرژی میشوند.
مواد شیرین علاوه بر داشتن کالری زیاد سبب ترشح بیشتر هورمون انسولین شده که خود باعث ازدیاد وزن میگردد، با ترشح بیشتر هورمون انسولین قند خون دائما افت میکند و فرد با عوارضی مانند بیقراری، ضعف، خستگی و غیره مواجه میشود و به ناچار به خوردن مواد غذایی و تنقلات بیشتر روی میآورد!
به همین دلیل است که افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دو می باشند، زیرا غده پانکراس با ترشح بیش از حد هورمون انسولین سبب مصرف و تخلیه بدن از عناصر روی، منگنز وکروم می گردد، این عناصر برای تولید انسولین مورد نیاز می باشند و کمبود آن ها در بدن یکی از عوامل مهم در بروز دیابت نوع دو می باشد از اینرو درمان چاقی در شرایط کنونی حائز اهمیت می باشد.
توصیههای بهداشتی برای جلوگیری از چاقی- رژیم غذایی:
برای پیشگیری از چاقی رعایت برنامه غذایی و تغذیه صحیح سبب میشود که ضمن تامین نیازمندیهای اصلی مواد مغذی، از زیادهروی در مصرف غذا خودداری و سلامتی تضمین شود.
راهکارهای درمان چاقی:
- مصرف غذاهای چرب یعنی مصرف لبنیات پرچربی، روغن، کره، گوشت قرمز پرچربی، کله و پاچه، سیرابی و شیردان، جگر، مغز، قلوه، دل، سس سالاد و پوست مرغ را به حداقل برسانید.
- در درمان چاقی غذاها را بیشتر به صورت آبپز، بخارپز یا کباب شده تهیه کنید.
- از مواد غذایی فیبردار مانند سبزیجات مختلف، میوهها، نان سبوسدار، حبوبات (لوبیا، عدس، نخود، ماش، لپه و باقلا) و غلات (برنج، گندم سبوسدار و جو با پوست) بیشتر مصرف کنید.
- بهتر است برای درمان چاقی شکمی تخممرغ خصوصا زرده آن را حداکثر هفتهای دو عدد مصرف کنید.
- در درمان چاقی بهتر است برای پخت و پز از روغن مایع استفاده کنید.
- مصرف غذاهای پرانرژی نشاستهدار و دارای قند زیاد مانند انواع ماکارانی، سیبزمینی، نان و برنج به خصوص مصرف قند و شکر (قند خالص)، نوشابههای شیرین، شیرینی و شکلات را به حداقل برسانید.
- از مصرف غذاهای آماده پرانرژی (غذاهای فوری یا میان وعده) مانند چیپس، پیراشکی، سمبوسه، سوسیس و کالباس حتیالامکان بپرهیزید.
- وعدههای غذا خوردن را افزایش دهید ولی میزان غذای مصرف شده در هر وعده را کم کنید. نوع غذا خیلی مهمتر از مقدار آن است. در ساعات منظم غذا بخورید.
درمان چاقی با ورزش:
چه ورزش هایی برای درمان چاقی موثر هستند؟
• ﭘﯿﺎده روی روزاﻧﻪ
• برای ورزش کردن حتما نیاز نیست یک ست لباس ورزشی و کفش داشته باشید بلکه اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻠﻪ ھﺎ ﺑﻪ ﺟﺎی آﺳﺎﻧﺴﻮر در فعالیت های روزانه نیز نوعی ورزش است.
• ﺑﻪ ﺑﺎﺷﮕﺎه ورزﺷﯽ ﯾﺎ ﮐﻮھﻨﻮردی ﺑﺮوﯾﺪ. و از دستگاه های ورزش هوازی استفاده کنید.
• ﺑﻪ ورزﺷﮫﺎﯾﯽ ﺑﭙﺮدازﯾﺪ ﮐﻪ از آﻧﮫﺎ ﻟﺬت ﻣﯽ ﺑﺮﯾﺪ ﻧﻪ آﻧﮫﺎ ﮐﻪ از اﻧﺠﺎم آﻧﮫﺎ ﻟﺬﺗﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺮﯾﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ورزش را ﺟﺰﺋﯽ از زﻧﺪﮔﯽ روزاﻧﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار دھﯿﺪ.
• ﯾﮏ ﺟﺪول از ﻣﯿﺰان ﮐﺎﻟﺮی ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﺣﺮﮐﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ورزﺷﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ورزﺷﯽ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ ﺗﮫﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺪرﺳﺘﯽ از ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی ﺧﻮد طﯽ ورزش آﮔﺎه ﺑﺎﺷﯿﺪ.
• ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺑﺪن را ﮔﺮم ﮐﻨﯿﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﻧﻔﺲ را ﻋﻤﯿﻖ ﺗﺮ ﮐﻨﯿﺪ و ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ورزﺷﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ آراﻣﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﻗﻠﺐ و رﯾﻪ و آﻣﺎدﮔﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ. ھﺮﮔﺰ در ﺣﺪی ورزش ﻧﮑﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﺣﺴﺎس ﮔﯿﺠﯽ ﯾﺎ ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ ﯾﺎ ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ شدید ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ.
• ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺠﺎم ورزش ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ آن 3 ﺑﺎر در روز و ھﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﺪت 10-15 دﻗﯿﻘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﻏﻠﺐ روزھﺎی ھﻔﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.
منبع: درمان چاقی